Ruim 12 duizend bedrijfsvestigingen bestuurd door drugsdelinquent

Nagebouwd drugslab voor educatie om signalen van drugscriminaliteit te herkennen
© ANP / Joris van Gennip
In 2022 hadden 12 435 bedrijfsvestigingen in Nederland een eigenaar of bestuurder die was veroordeeld voor een drugsdelict. Dat is 0,7 procent van alle bedrijfsvestigingen in Nederland, een aandeel dat sinds 2018 niet is veranderd. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het dashboard Zicht op Ondermijning.

In sommige sectoren en branches is het risico op ondermijnende criminaliteit relatief hoog. Dit worden ‘kwetsbare branches’ genoemd. Denk bijvoorbeeld aan bedrijven die chemicaliën (kunnen) aanschaffen voor de vervaardiging van synthetische drugs. Wanneer deze bedrijfstakken met elkaar vergeleken worden, dan blijkt het aandeel bedrijfsvestigingen waarbij de eigenaar of bestuurder in 2022 veroordeeld was voor een druggerelateerd delict met 3,7 procent het hoogst in de koeriersbranche. Daarna volgen transport met 2,7 procent en afvalverwerking met 2,6 procent.

Top 10 branches met meeste voor drugsdelict veroordeelde eigenaren of bestuurders, 2022
CategorieAandeel (% bedrijfsvestigingen)
Koeriers3,7
Transport2,7
Afvalverwerking2,6
Zee- en kustvaart en
laad-, los-, en
overslagactiviteiten
2,2
Bouwnijverheid
(excl. afwerking van
vloeren en wanden)
2,2
Groothandel in
afval en schroot
2,0
Goederenvervoer
over weg (geen
verhuizingen)
1,9
Autoverhuur en lease1,9
Vloerenbedrijven1,8
Interieurreiniging
van gebouwen
1,7

Hoogste percentage in Heerlen

Er zijn regionale verschillen in de aandelen van bedrijven en hun vestigingen met een eigenaar of bestuurder met een drugsveroordeling. In Zuid-Limburg liggen de drie gemeenten met het hoogste aandeel: Heerlen met 2,3 procent, Kerkrade met 2,1 procent en Brunssum met 2,0 procent.

Van de vijf grootste steden liggen er vier boven het landelijk gemiddelde. In Rotterdam heeft 1,1 procent van de bedrijfsvestigingen een veroordeelde eigenaar of bestuurder, gevolgd door Den Haag en Eindhoven (beide met 1,0 procent). In Amsterdam is dat 0,8 procent. In Utrecht is het met 0,6 procent lager dan het landelijke gemiddelde in 2022.

De gemeenten met het laagste aandeel drugsveroordelingen van eigenaren of bestuurders van bedrijven zijn Dronten, Utrechtse Heuvelrug en Berkelland, alle drie met 0,2 procent.

Voor drugsdelict veroordeelde eigenaar of bestuurder van bedrijfsvestigingen, 2022
Gemeente% - gemeente (%)
Groningen (gemeente)0,7
Almere1,3
Stadskaal (gemeente)0,7
Veendam0,8
Zeewolde0,6
Achtkarspelen0,6
Ameland
Harlingen0,7
Heerenveen0,5
Leeuwarden0,8
Ooststellingwerf0,6
Opsterland0,4
Schiermonnikoog (gemeente)
Smallingerland0,8
Terschelling
Vlieland
Weststellingwerf0,6
Assen0,8
Coevorden0,5
Emmen0,6
Hoogeveen0,8
Meppel0,3
Almelo0,8
Borne
Dalfsen (gemeente)
Deventer0,5
Enschede1,0
Haaksbergen
Hardenberg (gemeente)0,3
Hellendoorn (gemeente)
Hengelo (gemeente)0,6
Kampen (gemeente)0,7
Losser0,6
Noordoostpolder0,6
Oldenzaal0,4
Ommen (gemeente)
Raalte (gemeente)
Staphorst
Tubbergen
Urk
Wierden
Zwolle (gemeente)0,6
Aalten
Apeldoorn0,7
Arnhem1,1
Barneveld0,3
Beuningen (gemeente)0,6
Brummen
Buren (gemeente)0,6
Culemborg0,4
Doesburg (gemeente)
Doetinchem0,6
Druten (gemeente)0,8
Duiven0,9
Ede0,5
Elburg
Epe0,5
Ermelo0,4
Harderwijk0,7
Hattem
Heerde (gemeente)
Heumen (gemeente)
Lochem0,3
Maasdriel1,2
Nijkerk0,3
Nijmegen0,8
Oldebroek (gemeente)0,5
Putten (gemeente)0,5
Renkum0,3
Rheden (gemeente)0,6
Rozendaal (gemeente)
Scherpenzeel (gemeente)
Tiel0,8
Voorst (gemeente)0,4
Wageningen0,5
Westervoort (gemeente)1,0
Winterswijk0,4
Wijchen0,5
Zaltbommel0,7
Zevear (gemeente)0,7
Zutphen0,7
Nunspeet0,5
Dronten0,2
Amersfoort0,6
Baarn0,3
De Bilt0,3
Bunnik (gemeente)
Bunschoten (gemeente)0,6
Eemnes (gemeente)0,8
Houten (gemeente)0,3
Leusden0,5
Lopik0,6
Montfoort (gemeente)
Renswoude (gemeente)
Rhenen
Soest0,6
Utrecht (gemeente)0,6
Veenendaal0,5
Woudenberg
Wijk bij Duurstede
IJsselstein0,5
Zeist0,4
Nieuwegein1,1
Aalsmeer0,6
Alkmaar0,9
Amstelveen0,6
Amsterdam0,8
Bergen (NH.)0,3
Beverwijk0,8
Blaricum (gemeente)0,6
Bloemendaal (gemeente)
Castricum0,4
Diemen1,5
Edam-Volendam0,9
Enkhuizen0,8
Haarlem0,6
Haarlemmermeer0,8
Heemskerk1,0
Heemstede0,3
Heiloo0,4
Den Helder0,9
Hilversum0,6
Hoorn (gemeente)1,0
Huizen0,6
Landsmeer (gemeente)1,0
Laren (gemeente)
Medemblik (gemeente)0,8
Oostzaan
Opmeer (gemeente)
Ouder-Amstel0,6
Purmerend1,2
Schagen0,5
Texel
Uitgeest
Nederland0,7
Uithoorn0,8
Velsen0,8
Zandvoort (gemeente)0,7
Zaanstad0,8
Alblasserdam0,6
Alphen aan den Rijn0,6
Barendrecht0,9
Drechterland0,5
Capelle aan den IJssel0,7
Delft0,6
Dordrecht1,0
Gorinchem0,4
Gouda1,1
Den Haag (gemeente)1,0
Hardinxveld-Giessendam0,5
Hendrik-Ido-Ambacht0,4
Stede Broec0,6
Hillegom0,7
Katwijk (gemeente)0,5
Krimpen aan den IJssel0,7
Leiden0,8
Leiderdorp0,8
Lisse0,6
Maassluis0,8
Nieuwkoop (gemeente)0,4
Noordwijk (gemeente)0,5
Oegstgeest
Oudewater (gemeente)
Papendrecht0,6
Ridderkerk0,8
Rotterdam (gemeente)1,1
Rijswijk (gemeente)1,2
Schiedam1,4
Sliedrecht0,7
Albrandswaard0,7
Vlaardingen1,2
Voorschoten0,4
Waddinxveen0,7
Wassear0,3
Woerden0,6
Zoetermeer1,0
Zoeterwoude
Zwijndrecht0,5
Borsele0,4
Goes1,0
West Maas en Waal0,4
Hulst (gemeente)0,7
Kapelle (gemeente)
Middelburg (gemeente)0,5
Reimerswaal (gemeente)0,7
Terneuzen0,6
Tholen (gemeente)0,8
Veere (gemeente)0,4
Vlissingen1,2
De Ronde Venen0,7
Tytsjerksteradiel0,4
Asten0,7
Baarle-ssau (gemeente)
Bergen op Zoom1,5
Best0,5
Boekel (gemeente)0,8
Boxtel0,8
Breda1,1
Deurne0,6
Pekela
Dongen (gemeente)0,6
Eersel (gemeente)0,7
Eindhoven1,0
Etten-Leur0,8
Geertruidenberg0,5
Gilze en Rijen0,6
Goirle1,1
Helmond1,4
's-Hertogenbosch0,9
Heusden (gemeente)0,9
Hilvarenbeek (gemeente)0,8
Loon op Zand0,9
Nuenen, Gerwen en Nederwetten0,8
Oirschot0,4
Oisterwijk0,4
Oosterhout (gemeente)0,9
Oss1,2
Rucphen (gemeente)1,9
Sint-Michielsgestel (gemeente)0,4
Someren (gemeente)0,4
Son en Breugel1,1
Steenbergen (gemeente)1,2
Waterland (gemeente)0,7
Tilburg1,4
Valkenswaard1,2
Veldhoven (gemeente)0,8
Vught0,3
Waalre (gemeente)
Waalwijk (gemeente)1,2
Woensdrecht (gemeente)0,8
Zundert (gemeente)0,6
Wormerland1,0
Landgraaf1,2
Beek (gemeente)1,0
Beesel (gemeente)
Bergen (L.)
Brunssum2,0
Gennep (gemeente)0,7
Heerlen2,3
Kerkrade2,1
Maastricht0,6
Meerssen (gemeente)
Mook en Middelaar
Nederweert (gemeente)0,8
Roermond0,7
Simpelveld (gemeente)
Stein (gemeente)0,6
Vaals (gemeente)
Venlo0,9
Venray0,5
Voerendaal (gemeente)
Weert (gemeente)0,6
Valkenburg aan de Geul
Lelystad1,0
Horst aan de Maas0,5
Oude IJsselstreek0,4
Teylingen0,4
Utrechtse Heuvelrug0,2
Oost Gelre0,4
Koggenland0,6
Lansingerland0,6
Leudal0,6
Maasgouw0,5
Gemert-Bakel0,5
Halderberge0,7
Heeze-Leende0,5
Laarbeek0,6
Reusel-De Mierden
Roerdalen
Roosendaal1,3
Schouwen-Duiveland0,5
Aa en Hunze
Borger-Odoorn0,4
De Wolden0,4
Noord-Beveland
Wijdemeren0,3
Noordenveld0,4
Twenterand0,4
Westerveld (gemeente)
Lingewaard0,9
Cranendonck0,7
Steenwijkerland0,4
Moerdijk (gemeente)0,8
Echt-Susteren1,1
Sluis (gemeente)0,4
Drimmelen (gemeente)0,5
Bernheze0,4
Alphen-Chaam
Bergeijk
Bladel0,4
Gulpen-Wittem
Tyarlo (gemeente)
Midden-Drenthe0,3
Overbetuwe0,7
Hof van Twente0,3
Neder-Betuwe0,4
Rijssen-Holten0,3
Geldrop-Mierlo1,5
Olst-Wijhe0,6
Dinkelland
Westland0,7
Midden-Delfland
Berkelland0,2
Bronckhorst
Sittard-Geleen1,1
Kaag en Braassem0,3
Dantumadiel0,7
Zuidplas0,8
Peel en Maas0,5
Oldambt1,0
Zwartewaterland0,5
Súdwest-Fryslân0,4
Bodegraven-Reeuwijk0,6
Eijsden-Margraten
Stichtse Vecht0,6
Hollands Kroon0,5
Leidschendam-Voorburg0,5
Goeree-Overflakkee0,3
Pijcker-Nootdorp0,7
Nissewaard1,2
Krimpenerwaard0,4
De Fryske Marren0,4
Gooise Meren0,4
Berg en Dal (gemeente)0,5
Meierijstad0,7
Waadhoeke0,4
Westerwolde0,5
Midden-Groningen0,6
Beekdaelen0,7
Montferland1,0
Alte (gemeente)0,8
West Betuwe0,3
Vijfheerenlanden0,6
Hoeksche Waard0,4
Het Hogeland0,3
Westerkwartier (gemeente)0,4
Noardeast-Fryslân0,4
Molenlanden0,3
Eemsdelta0,8
Dijk en Waard0,9
Land van Cuijk0,4
Maashorst0,6
Voorne aan Zee0,6

Iets meer veroordelingen voor softdrugs dan voor harddrugs

Eigenaren of bestuurders van bedrijven met een drugsdelict waren vaker veroordeeld voor de handel in en vervaardiging van softdrugs (59 procent) dan voor harddrugs (41 procent).

Binnen de tien branches met het hoogste percentage drugsveroordelingen is het aandeel veroordelingen voor harddrugs het hoogst in de sectoren transport (50 procent) en koeriers (48 procent).

Het laagste aandeel veroordelingen voor de handel in harddrugs was te vinden in de branche groothandel in afval en schroot (29 procent).

Drugsveroordelingen voor harddrugs en softdrugs, 2022
BrancheHarddrugs (%)Softdrugs (%)
Alle branches4159
Transport5050
Koeriers4850
Afvalverwerking4654
Autoverhuur en lease4357
Goederenvervoer
over weg (geen
verhuizingen)
4258
Bouwnijverheid
(excl. afwerking van
vloeren en wanden)
4060
Zee- en kustvaart en
laad-, los-, en
overslagactiviteiten
4060
Interieurreiniging
van gebouwen
3862
Groothandel in
afval en schroot
2971

Verschillen per branche tussen drugs- en financiële delicten

Het dashboard Zicht op Ondermijning brengt ook financiële delicten in kaart. In 2022 waren er 10 880 bedrijfsvestigingen waarvan de eigenaar of bestuurder was veroordeeld voor een financieel delict.

Onder financiële delicten vallen bedrog, valsheidsmisdrijf, afpersing en afdreiging, heling, en overige vermogensmisdrijven. Het percentage veroordelingen voor financiële delicten was het hoogst in de branche groothandel in afval en schroot (3,7 procent), gevolgd door transport (2,7 procent) en koeriers (2,5 procent).

Binnen de branches transport en koeriers komen dus zowel voor drugs- als financiële delicten relatief de hoogste percentages veroordelingen voor. In de branche afvalverwerking ligt het percentage veroordelingen voor financiële delicten met 1,9 procent een stuk lager dan voor drugsdelicten.

Dashboard Zicht op Ondermijning

Het dashboard Zicht op Ondermijning brengt lokale ondermijnende criminaliteit in beeld. Naast drugs- en financiële delicten komen ook andere veroordelingen zoals vastgoedfraude en online fraude aan bod.

Op het dashboard zijn cijfers over het aantal veroordelingen - uitspraken van de rechter of het OM - bij drugsdelicten in de afgelopen tien jaar terug te vinden. Het betreffen delicten zoals de handel in en vervaardiging van soft- of harddrugs.

Het dashboard is een samenwerkingsproduct van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), ICT-Uitvoeringsorganisatie (ICTU) en het CBS.